Het ‘Spermalie-gesticht voor doven en blinden’, opgericht in 1836, is een begrip in Brugge. Met haar rijke geschiedenis herbergt de school ook twee bijzondere verzamelingen: de bibliotheek van stichter Charles Louis Carton en een collectie hulpmiddelen voor mensen met een auditieve of visuele beperking.
Erfgoedcel Brugge ondersteunt vzw De Kade bij de verdere ontsluiting van dit buitengewoon Brugs erfgoed.
Wil je meer weten over dit traject? Contacteer dan projectverantwoordelijke Ina Verrept.
De collectie bevat een schat aan informatie over een wereld die voor velen onbekend terrein is. |
Sinds 2015 ondersteunen we, samen met Openbare Bibliotheek Brugge, het traject rond de verhuis, catalogisering en digitale ontsluiting van de Bibliotheek Carton.
Cruciaal in dit verhaal is de rol van de vrijwilligers. Zij organiseerden de verhuis van ruim 2000 boeken naar de leefruimte van de zusters. Deze is nu deels als erfgoedbibliotheek ingericht. Bestaande informatie rond de boeken werd kritisch bekeken, aangevuld en uitgebreid gedocumenteerd. Tot op vandaag blijven de vrijwilligers Bib Carton verder verzorgen en ontsluiten.
|
Op het 6de platform voor erfgoedbibliotheken (2015) gaven we voor de eerste keer een overzicht van dit project. |
 |
Voor het ICEVI-congres in Brugge (2017) organiseerden we samen met De Kade een fototentoonstelling rond het vrijwilligerswerk.
De collectie hulpmiddelen voor mensen met een visuele of auditieve beperking bevat zowel onderwijsmateriaal als apparatuur. Ze gaat terug tot de tijd van stichter Charles Louis Carton.
Vrijwilligers zorgden voor een basisinventaris en maakten foto’s van alle stukken. Samen met de depotconsulenten (vroeger Provincie West-Vlaanderen, nu Vlaanderen) ondersteunden we hen hierbij.
Zowel Bibliotheek Carton als de verzameling hulpmiddelen zijn geïnventariseerd en digitaal toegankelijk.
 |
Bibliotheek Carton kan je bekijken via Bidoc.be en ErfgoedBrugge.be. De collectie hulpmiddelen doorzoek en zie je via Erfgoedinzicht.be en ErfgoedBrugge.be. |
Of bekijk de volledige collectie vzw De Kade / Spermalie op ErfgoedBrugge.be.
 |
Sinds oktober 2018 is er heel wat in beweging rond de collectie hulpmiddelen voor mensen met een visuele beperking van Spermalie/vzw De Kade. Er gingen deeltijds twee projectcoördinatoren (één vanuit vzw De Kade, één vanuit Erfgoedcel Brugge) aan de slag voor het waarderingstraject ‘Geen blinde vlek meer’. Een klankbordgroep en kernteam werden naar aanleiding van dit project samengesteld en men ging al enkele keren samen aan de slag. Zo werden de algemene aanpak en enkele concrete uitdagingen voorgelegd. |
Aansluitend op de basisregistratie van de hulpmiddelen die vroeger al plaats vond, wordt volop werk gemaakt van een verdiepende registratie. Het is immers van groot belang waar mogelijk extra gegevens (bijvoorbeeld rond vervaardiging en datering) toe te voegen aan de informatie die eerder al werd verzameld en ontsloten in/via erfgoedinzicht.be.
Het verzamelen van die informatie gebeurt ondermeer aan de hand van interviews, plaatsbezoeken aan vergelijkbare collecties en literatuurstudie. Er werden al bezoeken afgelegd aan ondermeer het Museum Dr. Guislain, de Brailleliga, Licht en Liefde, het Erfgoedhuis in Gent… Geëngageerde vrijwilligers, oud-leerkrachten en -directeurs, Zusters, ervaringsdeskundigen, collectiebeheerders… dragen elk op hun manier hun steentje bij.
Eerstdaags worden mogelijke deelcollecties van de verzameling bekeken, en worden er knopen doorgehakt in verband met een geschikte waarderingsmethodiek. Vanaf mei willen we immers aan de hand van op maat gekozen criteria en vragen bekijken wat de betekenis van de collectie(s) is voor mensen met uiteenlopende interesses en achtergronden. Erfgoedconsulente Livia Snauwaert (Departement Cultuur, Jeugd en Media) helpt ons hiermee binnen het kernteam vooruit.
|
 |
|
|
Ook in buitenlandse collecties is er boeiend vergelijkingsmateriaal te vinden, onder meer in dit kleine museum in Parijs. |
Ervaringsdeskundige Tonia In den Kleef maakt kennis met de opgezette dieren uit de collectie. |
|
Op 26 maart 2019 brengen Faro en het Departement CJM de erfgoedsector samen in Brussel voor een tweede studiedag rond waarderingsprojecten in Vlaanderen. Nieuwe ontwikkelingen en ervaringen worden er gedeeld, en op het einde van de dag wordt er ook gedebatteerd.
Lees meer over hoe de vrijwilligers zorg dragen voor de collectie Spermalie en deze verder ontsluiten.
Midden 2016 maakt het vrijwilligersteam van ‘Bibliotheek Carton’ stevige vorderingen in het vergelijken, aanvullen en (her-)schikken van informatie rond de boekenverzameling, en een 1000-tal boeken werd intussen al vastgelegd op de gevoelige plaat. Ter inspiratie werd voor de vrijwilligers een bezoek georganiseerd aan de Cultuurbibliotheek van het Sint-Lodewijkscollege.
Meer
In het doven-en blindeninstituut Spermalie in de Snaggaardstraat (deel van vzw De Kade) worden sinds vele jaren bijzondere hulpmiddelen bewaard. Deze werden benut bij het onderwijs voor blinden en doven. ...
Meer
Begeleidingscentrum Spermalie (vzw De Kade) ondersteunt al lang personen met een visuele beperking. De Kade is dit jaar mede-organisator van het ICEVI-congres in Brugge. Erfgoedcel Brugge en De Kade vergasten ...
Meer
