Sinds 2012 maken we werk van reminiscentie, het stimuleren van (oudere) mensen om spontaan of bewust herinneringen op te halen. Maak hier kennis met ons uitleenaanbod voor woonzorgcentra, dienstencentra en mantelzorgers.
Heb je vragen of suggesties over onze herinneringswerking? Neem dan contact op met Louise Vermeersch.
Tijdens een Erfgoedrendez-vous in 2023 staken we heel wat op over een dementievriendelijk bezoek aan een erfgoedcollectie. Lees hier de nuttige tips van FOTON, Expertisecentrum Dementie.
Wil je een materiaal ontlenen? Ga dan naar onze uitleendienst en volg de stappen.
Dankzij reminiscentie-activiteiten delen bewoners verhalen, ook introverte deelnemers komen soms onverwacht uit de hoek. |
De voorbije jaren ontwikkelden Erfgoedcel Brugge en Erfgoedcel TERF beiden een geslaagd aanbod rond reminiscentie. Met het project 'Dieper graven in het geheugen' investeerden ze samen in een participatief en verdiepend traject rond herinneringen en erfgoed in samenwerking met 6 West-Vlaamse woonzorgcentra. Dit met steun van de Vlaamse overheid. In februari 2020 werd het project opgestart met projectmedewerker Veerle Van Buggenhout. Door de coronacrisis werd het project tijdelijk on hold gezet in oktober 2021. Tussen mei 2022 en oktober 2022 werkte projectmedewerker Margot Logier het project af.
|
Via drie proeftuinen werd gezocht naar mogelijkheden om het uitleenaanbod van de erfgoedcellen te verdiepen en verrijken. Hiertoe wordt intens samen gewerkt met de ergotherapeuten van de deelnemende woonzorgcentra en zorgde een kennisgroep voor begeleiding, reflectie en evaluatie. |
 |
Op donderdag 20 oktober 2022 werden de resultaten van het project gedeeld op een dialoogdag voor de erfgoed- en zorgsector.
In deze proeftuin organiseerde projectmedeweker Veerle een aantal welzijnsactiviteiten die voortbouwen op de vertelkoffer ‘Vrije tijd’ (Erfgoedcel TERF) en de Huiselijke Hoekjes (Erfgoedcel Brugge).
Daarbij stonden verschillende vrijetijdsthema’s op het programma: we vierden Roeselare Kermis met een geanimeerde kermisquiz waarbij alle zintuigen werden aangesproken, maakten een reis rond de wereld aan de hand van een koffer souvenirs, schudden onze ledematen los tijdens een fit-o-meter langs de Huiselijke hoekjes en reden de Tour de France in eigen huis. Een aantal van de activiteiten uit deze proeftuin werden uiteindelijk verwerkt in de mijmerdozen (proeftuin 2).
 |
 |
Reminiscentie is tot op vandaag een methodiek die vooral wordt ingezet door begeleiders in woonzorgcentra. In deze proeftuin wakkerden we op een speelse manier ook een gesprek aan tussen bewoners en hun mantelzorger(s). Hiervoor gingen we aan de slag met thema’s die de bewoners beroeren en een wisselwerking tussen hen mogelijk maken zoals de liefde, een uitstap naar zee of het wielrennen. Verschillende innovatieve werkvormen en methodieken werden hierbij uitgetest. Partners haalden herinneringen op aan hun eigen huwelijksdag met voorwerpen en foto’s uit de mijmerdoos ‘Verliefd, verloofd, getrouwd’, moeder en dochter beluisterden samen het zintuiglijk hoorspel ‘Aan zee’ en dompelden zich onder in gezamenlijke strandherinneringen, of families speelden samen het interactieve bordspel ‘De koers is van ons’. Met compacte pakketten en een uitgebreide handleiding, hopen wij dat ook mantelzorgers en familieleden in gesprek willen treden rond het verleden.
Je kan de mijmerdozen lenen via onze uitleendienst. Benieuwd naar de thema's? Neem dan hier een kijkje.
Vernieuwend in dit project was het opzetten van intergenerationele contacten. Zo ontvingen 4 woonzorgcentra 6 klassen uit het 5de en 6de leerjaar voor een vertelnamiddag van één uurtje. De leerlingen kregen voorafgaand het bezoek een les rond het opzet van de namiddag en uitleg over dementie en erfgoed. Als inleiding werd ook een rondleiding gegeven in het woonzorgcentrum.
 |
 |
Leerlingen en bewoners ontdekten samen de mijmerdozen (uit proeftuin 2). Een gezellige babbel en spontaniteit primeerde en was het hoofddoel van het intergenerationeel contact. Dat de leerlingen aan de hand van de mijmerdozen en de gesprekken met de ouderen ook iets bijleren over het dagelijkse leven van vroeger, was daarbij mooi meegenomen.
De voorbereidende les, het opzet van de vertelnamiddag en de nabespreking vormen samen een lessenpakket waarbij leerkrachten zelf aan de slag kunnen gaan. Woonzorgcentra die interesse hebben om een vertelnamiddag te organiseren kunnen met dit lessenpakket aankloppen bij een school in de buurt.
Op donderdag 20 oktober 2022 werd het project ‘Dieper graven in het geheugen’ afgerond met een dialoogdag in het teken van herinneringen, erfgoed en ouderenzorg.
Zo’n 65 geïnteresseerden uit de zorg- en erfgoedsector namen deel. In de voormiddag deelden we de projectresultaten en lieten we enkele inspirerende ervaringsdeskundigen uit beide sectoren aan het woord. Na de lunch maakten deelnemers kennis met het nieuwe (en bestaande) uitleenaanbod van Erfgoedcel Brugge, Erfgoedcel TERF en partners. In de namiddag werd een verdiepend keuzeprogramma voorzien dat beide sectoren met elkaar linkt en inspireert om met herinneringen en erfgoed aan de slag te gaan.
We bundelden onze ervaringen en tips voor het gebruik van de mijmerdozen en intergenerationeel contact in een projectrapport. Je kan het hier downloaden.
Onze mijmerdozen zijn opgebouwd rond het idee dat mantelzorgers en familieleden deze kunnen gebruiken voor een één-op-één contact, maar zijn net als de herinneringskoffers 'Souvenirs' ook te gebruiken in groep.
Je vindt in deze pakketten verschillende hulpmiddelen die je kunnen helpen om een thema vanuit verschillende perspectieven te benaderen. Je kan zelf kiezen met welke onderdelen je aan de slag gaat en hoelang je de sessie laat duren. Ze bevatten een uitgebreide handleiding met verschillende methodieken, gesprekskaarten, een selectie voorwerpen, geuren en oude foto's. De handleiding bevat ook een link met extra beeld- en geluidsfragmenten.
VIJF THEMA'S
Er zijn vijf mijmerdozen beschikbaar met thema's 'uit het leven gegrepen':
| Verliefd, verloofd, getrouwd | |
 |
Een reiskoffer met daarin drie koekendozen rond drie thema's: verliefd, verloofd, getrouwd. We lezen stiekem een liefdesbrief uit vervlogen tijden, maken ons op voor het grote feest en gaan op huwelijksreis! |
| De tuin | |
 |
Deze mijmerdoos is er voor wie het hart ophaalt aan de natuur, voor wie geniet van vogelgezang, voor wie houdt van het ritme van de seizoenen. Voor zij die vele uren op de knieën onkruid hebben gewied of zij die -letterlijk- de eigen |
| Kermis | |
 |
Joelende kinderen in hun beste kleren, zaklopen en mastklimmen, jongelieden op vrijersvoeten, de processie, een grote velokoers, frietjes en oliebollen, de fanfare en het uitgaan van de reuzenstoet. Met deze doos haal je aan de hand van kermisaffiches, typische kermismuziek, de flosj en een heleboel foto’s herinneringen op aan deze feestelijke gebeurtenis. |
| De koers | |
 |
Ben jij een wielerfanaat in hart en nieren? Dan is dit pakket zeker iets voor jou! In deze oranje sporttas vind je een heleboel objecten, foto’s en filmpjes die je meenemen naar een wielerwedstrijd van weleer. Denk aan wollen koerskledij, een worstenhelm, een tourkrantje van ’t Volk. Het pakket bevat bovendien ook een bordspel, wie gaat als eerste over de finish? |
| De zee | |
 |
Sinds jaar en dag is de Belgische kust één van de favoriete reisbestemmingen van (dagjes)toeristen. Met de koelbox gevuld met lekkers trekken we op een hete zomerdag met de trein of auto naar de zee. De mogelijkheden tot plezier zijn onuitputtelijk: het bouwen van een zandkasteel, vliegeren, een frisse duik in zee, strandbloemen maken en verkopen, schelpen zoeken, een ritje met de billenkar en een heerlijk ijsje. Zin in een nostalgische trip naar de zee? |
Je kan de mijmerdozen voor een periode van maximum 2 maanden ontlenen. Dit is gratis.
Onze Huiselijke Hoekjes bieden woonzorgcentra de kans om op verschillende plekken in het gebouw te herinneren aan kamers van vroeger. Bewoners vinden er – alleen, met een bezoeker of met een begeleider – iets terug van het vertrouwde verleden.
De hoekjes zijn gebaseerd op de reminiscentiekamers die je in sommige woonzorgcentra vindt. ‘Van behangpapier tot koffieservies’ roepen die ruimtes de sfeer van vroeger op. Voor centra die hier geen ruimte voor hebben, bieden de hoekjes een mooi alternatief.
Er zijn vier hoekjes beschikbaar, elk met een eigen thema: de keuken, de slaapkamer, de badkamer en de woonkamer.
Een aangeklede wand, enkele voorwerpen, een fotoalbum en een streepje muziek roepen de tijd van toen op. Een handleiding helpt je als begeleider op weg.
|
keuken |
slaapkamer |
 |
 |
| badkamer |
woonkamer |
Je kan de hoekjes per twee bij ons ontlenen. Welke kamers je daarbij wil combineren, kies je zelf (afhankelijk van de beschikbaarheid). Dit is gratis.
Je kan de hoekjes voor een periode van maximum 2 maanden ontlenen.
Lig je in de knoop met een van onze hoekjes? Deze instructievideo helpt je bij de installatie.
De herinneringskoffers ‘Souvenirs' werden ontwikkeld voor begeleiders in rusthuizen, woon- en zorgcentra, ziekenhuizen of seniorenverenigingen. Bedoeling is om ouderen in groep te laten praten over verschillende thema’s.
|
Op dit moment hebben we zes koffers in ons aanbod. Dit zijn de thema's:
|
 |
Elke koffer bevat een handleiding voor de begeleider, oude filmpjes, foto’s en heel wat voorwerpen van vroeger.
Benieuwd hoe het werkt? Bekijk de algemene handleiding dan al eens online. De sportkoffer heeft een aparte handleiding. Die vind je hier.
In december 2021 werd de sportkoffer uitgebreid met twee los te ontlenen sporttassen, ter beschikking gesteld door de Brugse voetbalclubs Cercle en Club Brugge. Dit is een initiatief van "Brugge draait om mensen" in het kader van Dementievriendelijk Brugge. Lees hier meer over dit initiatief.
De koffers zijn gratis bij ons te ontlenen. Je kan de koffers voor een periode van maximum 3 weken ontlenen.
Onze uitleenaanbod is opnieuw een stukje rijker: Sinds 1 september 2020 kan je er ook het spel Levenswandeling ontlenen.
Het spel helpt je op een leuke en eenvoudige manier met ouderen in gesprek te gaan over vroeger en elkaar zo op een andere manier te leren kennen. Levenswandeling bestaat uit 90 kaarten, opgedeeld in 6 thema’s:
|
 |
Vragen en foto’s prikkelen de deelnemers om samen herinneringen op te halen. Welke kinderliedjes zijn je bijgebleven? Herinner je je nog je eerste kus? Hoe werden Kerstmis of Pasen bij jou thuis gevierd? Het zijn maar enkele vragen die doen vertellen over hoe het vroeger was.
Levenswandeling is geschikt om zowel binnen de familie – met grootouders, kinderen en kleinkinderen – als in dienstencentra of woonzorgcentra – met mantelzorgers, ouderen met dementie, … – te spelen.
Het spel werd ontworpen door onze collega’s van Erfgoedcel Pajottenland/Zennevallei.
Praktische info
Lees hier het laatste nieuws over onze reminiscentieprojecten.
Na lang, maar noodzakelijk wachten konden we in augustus eindelijk de eerste proeftuinen in het project ‘Dieper graven in het geheugen’ opstarten. In dit traject onderzoeken we – samen met ...
Meer
We keken er al lang naar uit en vorige week was het dan eindelijk zover: de opstart van de eerste proeftuinen in het project ‘Dieper graven in het geheugen’. Hiermee ...
Meer
Sinds 3 februari is Veerle de gloednieuwe medewerker van Erfgoedcel Brugge en Erfgoedcel TERF. Het komende anderhalf jaar coördineert zij het project ‘Dieper graven in het geheugen’, een participatief en ...
Meer
Na de succesvolle lancering van het project ‘Huiselijke Hoekjes. Het vertrouwde verleden’ op 21 september 2018 (Werelddag Dementie) namen CM-Woonzorgcentrum Engelendale, steunpunt Faro en Erfgoedcel Brugge het initiatief om daarnaast ...
Meer
