Vakmanschap leeft in Brugge. Al sinds de middeleeuwen is de stad een bloeiend ambachtelijk productiecentrum, met een rijke traditie in verfijnd handwerk. Maar ook vandaag hebben heel wat getalenteerde vakmensen, makers, ontwerpers en ambachtelijke ondernemingen hier hun thuisbasis.
Met het project ‘Brugge, stad van makers’ willen we het historisch en hedendaags vakmanschap in de stad de komende drie jaar extra impulsen geven.
We zetten in op de beurzen voor het doorgeven van vakmanschap van de Vlaamse Gemeenschap en spelen ook in op opportuniteiten om vakmanschap in de kijker te plaatsen, zoals met de tentoonstelling Koffiestories of de kortfilm over de metaalwerkplaats van de familie De Meester.
Wil je meer weten over dit project? Neem dan contact met ons op via lisa.bracke@brugge.be.
Brugge staat voor baanbrekend vakmanschap, met wortels in een eeuwenoude traditie én oog voor creatie en innovatie. Er ligt een geweldig potentieel in de dialoog tussen het ambachtelijke verleden en heden van de stad. |
Een vel handgeschept papier gemaakt van oude koorhemden? Akoestische gordijnen die uit liturgische gewaden bestaan? Kleurrijke theaterkostuums die witte rochetten een nieuw leven geven? Het kan!
Geïnspireerd door historische voorbeelden van hergebruik gingen tien Handmade in Brugge-makers (Margot Billiet, Lotte Cools, Isabelle De Groote en team, Erika Defurne, Inge De Zutter, Hannelore Maet, Piet Moerman, Katrien Perquy, Marc Schotte en Dominique Vieren) en de Antwerpse kunstenares Elsje Janssen aan de slag met afgestoten religieus textiel uit de inboedels van de kerken van de Emmaüsparochie.
Het gaat om resten religieus textiel met een lage erfgoedwaarde die niet meer gebruikt zullen worden bij de eredienst en die na afloop van een intensief, participatief waarderings- en herbestemmingstraject afgestoten werden. Tijdens het creatieproces brachten we historisch en hedendaags vakmanschap in contact met elkaar. Voor de afwerking van één van de creaties, een akoestische wand gemaakt uit oude gewaden, gingen de makers zelfs langs bij Arte/Grossé - niemand minder dan de oorspronkelijke producent van die gewaden!
In tijden waarin de textiel- en mode-industrie één van de meest vervuilende op aarde is en waarin we weinig stilstaan bij de ecologische en menselijke tol die textielproductie vraagt, hopen we met dit project een ander geluid te laten horen én te tonen dat dit 'stoffige' verleden ook een motor kan zijn voor creativiteit en verandering.
Als je benieuwd bent naar wat dit allemaal opleverde, kan een bezoekje brengen aan de pop-up expo RESTafette religieus textiel. De primeur was voor vrijdag 16 juni: dan waren te stukken onder begeleiding van enkele gidsen uitzonderlijk te bewonderen in de Sint-Michielskerk, tijdens de Avansa-activiteit “Erfgoed Leeft! Upcycling van religieus textiel”.
Een deel van de pop-up expo streek van 18 augustus tot 28 oktober ook neer in het Sashuis in het Minnewaterpark. In de periode van het Reiefestival (18 tot 20 augustus) en Open Monumentendag (9 en 10 september) kon je er de makers en hun ambachten bovendien beter leren kennen tijdens allerlei extra demonstraties, workshops en andere activiteiten.
Bij het ontbijt of onderweg: een kop koffie maakt deel uit van de start van de dag. Maar koffie hoort evengoed bij pauze op het werk, bij taart op zondag of als troost op de koffietafel bij het afscheid van een overledene. Geproduceerd aan de ene kant van de wereld, wordt koffie hoofdzakelijk aan de andere kant gedronken. De keten omspant de hele aardbol. Elke streek heeft zo eigen tradities rond het zetten en drinken van koffie. De expo koffiestories zette het erfgoed van dat rijk koffieverleden in de kijker: de productie, de sector, de tradities en gebruiken. De expo liep van 6 oktober tot 6 november 2022.
Verspreid over 5 locaties in de stad maakte je kennis met de 5 thema's van de expo: de koffieplant (Oxfam Wereldwinkel), koffiebranden (Hoofdbibliotheek Biekorf), koffiezetten (Magdalenakerk), koffiedrinken (Hogeschool Vives) en koffie recycleren (Huis van de Bruggeling).
Bij elke expomodule hoorde een toepasselijke activiteit. Shopping Brugge zette de koffiehuizen tenslotte extra in de kijker tijdens de expomaand.
Met de extra activiteiten bereikten we meer dan 350 bezoekers! Een originele manier om ons koffie-erfgoed bij een breed publiek te brengen. De Brugse editie bracht de expo weer onder de aandacht waardoor CAG nog extra aanvragen kreeg. De expo reist nu verder rond in Vlaanderen.
Heb je de expo gemist? Check www.koffiestories.be voor de volgende locaties of scroll door onze e-tentoonstelling vol Brugse koffiepareltjes!
Performance 'Paard en Ruiter' in de bib | Koffieproeverij in de Oxfamwereldwinkel | Koffie recycleren met Kopje Zwam |
Koffie en connectiviteit in de Magdalenakerk | Arabisch koffieritueel met Avansa | Collectie van het Spellenlab en musea Brugge ontdekken in VIVES |
De expositie Koffiestories werd ontworpen door het Centrum Agrarische Geschiedenis met medewerking van o.a. Vlaamse overheid, Cera, Koffiecafé en Plantentuin Meise. De reizende expo Koffiestories doorkruist Vlaanderen en landt op initiatief van het FIKA-huis en dankzij de ondersteuning door Erfgoedcel ook in Brugge.
Toch is de Brugse editie uniek. We trokken de expo uiteen en koppelden elke module aan een toepasselijke locatie en partner. Koffie bleek een bijzonder rijk thema om samen de schouders onder te zetten. Een kans om onze Brugse makers (branders en barista's) in de kijker te zetten. Organisaties die werken rond verbinding en ontmoeting konden ook niet ontbreken, want koffiedrinken is een sociaal gebeuren. |
De samenwerking tussen die diverse partners zorgde voor een origineel activiteitenprogramma, een boeiende kruisbestuiving tussen ondernemerschap, sociale verbinding, erfgoed, lokaal vakmanschap, ecologie en fairtrade.
We werkten samen met maar liefst 15 Brugse partners (Oxfam Wereldwinkel, YOT, FIKA-huis, VIVES Spellenlab, Handmade in Brugge, Werkplaats Immaterieel Erfgoed, Kopje Zwam, Avansa, DEES koffiebranders en Stad Brugge (Shopping Brugge, Openbare Bibliotheek Brugge, Musea Brugge, Circular hub, Brugge Naar Morgen, Noord-Zuiddienst Brugge).
Met de beurzen voor het doorgeven van vakmanschap in een meester-leerlingtraject zet de Vlaamse Overheid actief in op de ondersteuning van ambachtelijk vakmanschap in Vlaanderen.
Vakmannen en -vrouwen krijgen de kans om gedurende een langere periode intensief samen te werken met een of meerdere leerlingen die bij hen in de leer gaan. Door kennis en vaardigheden aan elkaar door te geven, helpen deze meesters- en leerlingen-vaklui hun immaterieel erfgoed levend te houden.
In april 2023 lanceerde de Minister van Cultuur een nieuwe beursronde voor het doorgeven van vakmanschap in een meester-leerlingtraject.
Wil je meer weten over de beurzen?
Tijdens de vorige beursrondes in 2018, 2019, 2021 en 2022 werden al meer dan 100 meester-leerling-trajecten gesubsidieerd. Daarbij kregen ook 19 trajecten met een Brugse meester en/of leerling een beurs toegekend.
Samen met Handmade in Brugge waren we heel benieuwd naar hoe die trajecten verlopen zijn. We gingen het gesprek aan met enkele van de betrokken makers en ontmoetten stuk voor stuk bevlogen vakmensen met een inspirerend verhaal over het doorgeven van vakmanschap. En die verhalen delen ze graag.
In de loop van 2021 brachten we drie meester-leerlingtrajecten in beeld. Begin juni 2021 lanceerden we een eerste filmpje, waarin Lepelbroers Harald Lamon (Het Lepelhuis) en Thomas Reyntens (Meneertje Teelepel) vertellen over hoe de beurs hen echt vooruit geholpen heeft.
Op 16 mei werden nog twee andere filmpjes gelanceerd tijdens het lokaal infomoment rond de beurzen vakmanschap n.a.v. de oproep 2022. Het gaat om de meester-leerlingtrajecten van Kristoffel Boudens en zijn leerling Gabriel Baardman (letterkappers) en van Martine Eeckhout met haar drie leerlingen (boekrestaurators).
In 2022-2023 volgen we drie leerling-meestertrajecten op de voet met sfeervolle filmpjes die niet enkel het resultaat van zo'n traject, maar vooral het proces in beeld brengt. Het grote publiek krijgt op die manier meer inzicht hoe een leerling-meestertraject van start tot finish ineen zit, wat de wisselwerking is tussen de meester en de leerling(en) en hoe zo'n traject bijgestuurd en vormgegeven wordt tijdens het verloop ervan. We zijn erg dankbaar dat we even een vlieg mogen zijn op de muur van de verschillende ateliers om zowel de leerling(en) als de meester te zien groeien in hun traject.
Volg de drie enthousiaste meesters en meerdere begeesterde leerlingen in hun zoektocht naar het bewaren van hun immaterieel erfgoed op onze sociale media! Klik snel op de logo's onderaan deze pagina om naar Facebook of Instagram te gaan en de filmpjes te bewonderen.
Metaalwerkplaats De Meester in ’t Gotje krijgt een nieuwe bestemming nadat de laatste werktuigkundige van de familie De Meester, die de werkplaats al drie generaties in handen heeft, met pensioen gaat. Het Masereelfonds hoopt het atelier te ontwikkelen tot ontmoetingsruimte waar verscheidenen socio-culturele activiteiten (lezingen, workshops, scholenbezoeken, …) kunnen plaatsvinden.
Ter waardering van het vakmanschap en de familiegeschiedenis in de relatie tot de familiewerkplaats De Meester & Zn. in ’t Gotje maakte vzw Masereelfonds in samenspraak met Erfgoedcel Brugge een filmpje om het rijke verleden van de werkplaats voor te stellen aan het brede publiek. Een aantal machines en toestellen zullen in de ruimte blijven staan, deels om de geest van de werkplaats levendig te houden maar ook om te gebruiken in workshops. We hopen via de beelden de mensen een inkijk te geven in de geschiedenis van de plek en de mensen die er zo lang gewerkt hebben.