Na de geslaagde proeftuin Erfgoedluik Belgiek blijft de Erfgoedcel in deze beleidsperiode (2021-2026) inzetten op buurterfgoed. Buurtbewoners dragen vaak een schat aan informatie over het buurtverleden met zich mee. Naast verhalen bewaren ze ook soms erfgoedobjecten en zelfs privé-verzamelingen. Via collectiedagen brengen we dit erfgoed van alledag in kaart, beschrijven we het en delen we het nadien terug met de buurt. Dat kan via een kleine expo zijn, een e-tentoonstelling op Erfgoed Brugge of op een andere creatieve manier.
Het project Buurterfgoed gezocht helpt ons om het Brugse erfgoed te blijven verrijken en zo breed mogelijk te documenteren. Tegelijkertijd is erfgoed ook het ideale middel om de buurt bijeen te brengen. Het verbinden van mensen via erfgoed is dan ook een minstens even belangrijk doel van het project.
In 2022 landden we in Sint-Pieters en gingen we aan de slag met het thema spelerfgoed i.s.m. Uitwijken en FMDO.
In 2024 werken we in het Sint-Annakwartier rond textielerfgoed i.s.m. Musea Brugge, Handmade in Brugge en buurtorganisaties.
Wil jij ook je buurterfgoed in de kijker zetten? Contacteer projectverantwoordelijke Louise Vermeersch.
Iedereen kent de kantwerksters uit de 19e eeuw van het Sint-Annakwartier, maar wat leeft er vandaag nog rond textielerfgoed in de buurt? Erfgoedcel Brugge, Musea Brugge en Handmade in Brugge gaan in het voorjaar en zomer 2024 op zoek naar textielverhalen uit de buurt. Liggen er nog schatten verborgen op zolder? Een handgemaakt geboortekleedje of pop van je grootmoeder? Kan jij nog sokken stoppen, breien, haken, klossen of spinnen? Wat heeft ‘Annatje van ’t putje’ te maken met de kantwerksters en wat hebben de straatnamen Verversdijk en ’t Bilkske te maken met textielerfgoed?
Voorafgaand aan de collectiedag willen we mensen al warm maken rond textielerfgoed en de nodige tijd nemen om de buurt te betrekken. Na het wijkoverleg onstonden enkele leuke initiatieven. Naast Taranta VZW, woonzorgcentrum Ter Potterie en de Speel-o-theek werkt ook LDC De Balsemboom mee aan de communicatie van het project.
Elke 2e woensdag van de maand is iedereen welkom op de gezellige boot van Taranta, net aan de rand van het Sint-Annakwartier.
Taranta wil bruggen bouwen tussen mensen via sociale, culturele en artistieke activiteiten. Ze hebben daarbij specifiek oog voor mensen in armoede en met een migratieachtergrond. Ingegratie en inburgering zijn voor hen van toepassing op de hele samenleving en daar moeten we ons samen voor inzetten. Ze werken ook samen met het netwerk 'wij, vrouwen samen', een collectief van Brugse organisaties die activiteiten opzet voor vrouwen (al dan niet in kwetsbare posities).
| Een handwerkcafé zagen ze dus direct zitten! Benieuwd hoe dit eraan toe gaat? Kom eens af! Vertel je textielverhaal of schuif gewoon gezellig aan met je 'brei'. Alles omringd door wat lekkers, een potje koffie en 'vrouwenklap'. Louise Vermeersch van Erfgoedcel Brugge noteert ondertussen interessante verhalen en weetjes over textieltradities. Kinderen zijn zeker ook welkom. |  |
 |
Wanneer? Woensdag 14/2, 13/3, 10/4, 8/5, 12/6 en 10/7. telkens van 14u tot 17u. Waar? Boot Taranta, Kruisvest 11A, aan de voet van de Koeleweimolen op de Vesten. Bij de Dampoort (gps: potterierei 115 = dichtsbijzinde huis). Let op! De boot is niet rolstoeltoegankelijk. Inschrijven? Stuur een mailtje naar louise.vermeersch@brugge.be. Inschrijven is niet veplicht, maar wel handig voor ons! |
Wist je dat je met plantaardig materiaal, maar ook bijvoorbeeld keukenresten, textiel kan verven? Geïnspireerd door het historische verhaal rond de Verversdijk nodigt de Speel-o-theek buren uit om mee te werken aan een nieuw tuintje vol verfplanten. Maar er zit vast meer kleur in de buurt! Katrien Perquy helpt ons zoeken naar bomen en planten uit de wijk waarmee we kunnen verven. Het startmoment is reeds achter de rug, maar je kan zeker nog meedenken en meedoen met de enthousiaste groep buren! Geef ons een seintje via louise.vermeersch@brugge.be
|
Een eerste oproep voor de startvergadering leverde een toffe groep op met zeer diverse kennis: spinnen, verven, middeleeuws textiel, kennis over bloemen en tuinaanleg...Bij elke bijeenkomst leren de buren veel van elkaar. Samen werken we aan een tuintje in de Piepbal en ondertussen zijn ook al plantjes gepland bij het Adornesdomein. Elke bijeenkomst wordt ook textiel geverfd met planten uit de wijk. Katrien Perquy verwerkt alle stukken op de textieldag in een groot kunstwerk. Iedereen is welkom om hier aan mee te werken! |
 |
In maart waren we te gast in het woonzorgcentrum Ter Potterie. Gewapend met enkele collectiestukken uit het Volkskundemuseum sprokkelden we verhalen bij de bewoners. Allen leerden ze handwerk op school of thuis van moeder: breien, haken, naaien en soms ook borduren en kantklossen. We leerden er interessante bewoners kunnen met een mooi verhaal, onmisbare verhalen voor het museum. Op de textieldag zal Freddy Clevers ook enkele bewoners interviewen tijdens het 'Brugs Uurtje'.
Alles komt samen op 15 september, op de textieldag, een ‘MB op zondag’ rond textiel. De hele dag is het Volkskundemuseum te bezoeken en kan je een kijkje nemen in de nieuwe textielopstelling. Maar er is meer:
Kom met jouw textielerfgoed of -verhaal naar het museum. Is dat stukje kant dat je van je oma kreeg handgemaakt of toch ‘Made in China’? Textielexperten en de erfgoedcel staan voor je klaar om met jou in gesprek te gaan.
Tijdens het ‘Brugs Uurtje’ met Freddy Clevers worden boeiende buurtbewoners geïnterviewd en maak je kennis met een stukje Brugs textielverleden.
Jong en oud kunnen ook zelf aan de slag. Zijn er gaten in je sokken, trui of broek? Neem het mee en we leren jou kledij herstellen. Heb je altijd willen leren haken? Benieuwd hoe je textiel plantaardig kan verven? We zetten jou op weg. Je kan ook meewerken aan een textielkunstwerk. Of kom iets drinken in ons gezellig handwerkcafé, en breng gerust jouw eigen handwerkje mee.
‘MB op zondag’ is gratis voor Bruggelingen. Tickets en info via museabrugge.be/mbopzondag.
Wanneer: 15/9, 10u30-17u
Waar: Volkskundemuseum, Balstraat 43
We gingen in maart van start met de voorbereidingen van de collectiedag. Het thema spel is een ideale insteek om een breed publiek te betrekken. Daarom nodigden we de Brugse zelforganisaties uit om mee te brainstormen over het thema en het randprogramma, zo hebben we meteen een diverse blik op ons project.
We stelden de Erfgoedcel voor aan de hand van twee filmpjes: ‘wat is erfgoed?’ en ‘Wat kan de Erfgoedcel voor mij doen?’. Ook Brugge Plus gaf meer uitleg over de Uitwijkenresidenties en het buurtrestaurant
Daarna gingen we aan de slag in gesprekstafels. Aan de hand van een set brainstormvragen zochten we naar leuke spelletjes en activiteiten voor de randanimatie.
Schepen Nico Blontrock sloot de avond af met een samenvatting van de gesprekstafels.
 |
 |
 |
Onder de verkoelende bomen van het park Ten Poele verzamelden we erfgoedverhalen en info over oude spelobjecten. Al tijdens het eerste uur kwam buurtbewoner Peter aanzetten met een prachtige speldoos uit de Belle Epoque. De spellenexperten van het VIVES Spellenlab en Volksspelen Madeleine herkenden meteen het genre 'Jeux Réunis'. De toon was gezet voor een interessante uitwisseling over spelerfgoed tussen de buurt en de erfgoedcel! We namen foto's van de objecten, interviewden mensen en fotograaf Griet Janssens nam portretten van de eigenaars.
We verwerkten deze beelden in een e-tentoonstelling, te bewonderen op www.erfgoedbrugge.be
 |
 |
 |
|
Geen collectiedag rond spelletjes zonder ook de hele middag te spelen! Dankzij de vrijwilligers van FMDO vzw kon de buurt ook spelletjes leren spelen van over de hele wereld. Het zorgde voor een mooie uitwisseling tussen jong en oud, tussen buren en culturen. Ook volksspelen zoals een typisch Brugse toptafel konden niet ontbreken |
 |
 |
We zagen prachtige houtgesneden spelborden, maar we leerden ook hoe je kan spelen met zelfgemaakte spelobjecten. Voor het Afghaanse spel 'Lions and Goats' heb je enkel wat stiften, steentjes en papier nodig. Kris leerde ons Congolees dammen, daarbij hoort het maken van een eigen spelbord! Spellenrestaurator Bert werkte ondertussen verder aan zijn reparaties. |
 |
 |
Dit alles in het gezellige kader van Uitwijken Sint-Pieters. We blikken tevreden terug op een geslaagde dag!
(Beelden: Griet Janssens en Livia Snauwaert)
De Belgiek is een lunapark uit 1975 dat werd omgebouwd tot mobiele cultuurzaal voor lokale buurtcomités en verenigingen. Enkele weekends per jaar stelde Brugge Plus – de evenementendienst van Stad Brugge – de Belgiek in verschillende Brugse wijken op.
Begin 2018 namen 3 buurtcomités uit Sint-Michiels contact met ons op. Voor hun Belgiek-weekend in oktober wilden de buurtcomités Achter de Groene Poorte, Casenbroot, en Louis De Meystraat het erfgoed van de buurt in de kijker zetten. Samen met Heemkring Brugs Ommeland – werkgroep Sint-Michiels en Brugge Plus werkten we een erfgoedluik voor de Belgiek-werking uit.
In een tweejarig traject werd er in de aanloop naar het Belgiek-weekend telkens een inzamelnamiddag voor buurterfgoed opgezet. In het jaar erna gingen we met het ingezamelde materiaal aan de slag. Aan de ene kant zorgden we voor een digitale ontsluiting van het buurterfgoed, aan de andere kant brachten we het via een creatieve vertaling tot bij het brede publiek.
De inwoners van een buurt bezitten vaak een schat aan informatie over haar verleden. Die willen we graag bewaren voor het nageslacht. |
In het weekend van 6 en 7 oktober 2018 kwam de Belgiek naar Sint-Michiels. De buurtcomités Achter de Groene Poorte, Casenbroot, en Louis De Meystraat kozen het Sint-Michiels van de jaren 1960 en 1970 als thema.
Een uitgelezen kans om buurterfgoed in de kijker te zetten!
In 2018 werkten we samen met de buurtcomités, Heemkring Brugs Ommeland – werkgroep Sint-Michiels en Brugge Plus een erfgoedluik voor de Belgiek-werking uit. In 2019 werd het verzamelde materiaal bestudeerd, beschreven en creatief verwerkt. Het resultaat werd voorgesteld op Sint-Michiels vertelt op 31 augustus 2019.
Het verzamelen, digitaliseren en registreren van buurterfgoed vormt een eerste aspect van het erfgoedluik voor de Belgiek. Dit deden we niet alleen tijdens het Belgiek-weekend in Sint-Michiels zelf. Ook op voorhand gingen we al op zoek naar oude foto’s, objecten en verhalen over het Sint-Michiels van vroeger.
|
In de aanloop naar het Belgiek-weekend bezochten we de Okra-groepen van Sint-Michiels en Sint-Godelieve. Aan de hand van oude foto’s haalden we samen met de Okra-leden herinneringen aan het Sint-Michiels van hun jeugdjaren op. Daarvoor gebruikten we fotosets rond verschillende thema’s:
|
 |
|
|
Daarnaast registreerde en digitaliseerde Heemkring Brugs Ommeland – Werkgroep Sint-Michiels ook de foto’s en objecten die de Okra-leden zelf meebrachten. |
||
Inzamelnamiddag voor buurterfgoed
Op zaterdagnamiddag 6 oktober organiseerden we in de Belgiek een inzamelnamiddag voor buurterfgoed. Mensen konden er hun oude foto’s, voorwerpen en verhalen over het leven in Sint-Michiels laten inscannen, fotograferen en optekenen.
|
|
Heemkring Brugs Ommeland – Werkgroep Sint-Michiels zorgt ervoor dat het ingezamelde materiaal geregistreerd en gedigitaliseerd wordt. Zo blijft het fysiek eigendom van de bruikleengever, maar wordt er een digitale versie opgenomen in de collectie van de heemkring. |
Naast het verzamelen en digitaliseren van buurterfgoed wilden we het verleden van Sint-Michiels naar aanleiding van het Belgiek-weekend ook extra in de verf zetten.
Vanaf 10 september liep er in de buurt een raamtentoonstelling en fotozoektocht.
Ook tijdens het weekend van 6 en 7 oktober kon je in de Belgiek heel wat beelden en verhalen over het Sint-Michiels van vroeger ontdekken.
 |
 |
Alle foto’s en objecten die tijdens de gespreksnamiddagen met de Okra-groepen en de inzamelnamiddag tijdens het Belgiek-weekend gedigitaliseerd werden, worden binnenkort ook digitaal toegankelijk gemaakt.
Je zal het buurterfgoed van Sint-Michiels via Erfgoedinzicht.be en ErfgoedBrugge.be kunnen bekijken.
De e-tentoonstelling 'Het leven zoals het was: Sint-Michiels' op ErfgoedBrugge.be geeft je alvast een voorproefje.
Uit de inzamelnamiddag tijdens het Belgiek-weekend vloeide ook het initiatief 'Sint-Michiels vertelt' voort. Op zaterdag 31 augustus presenteerden de buurtcomités in samenwerking met Heemkring Brugs Ommeland - werkgroep Sint-Michiels, Brugge Plus en Erfgoedcel Brugge een verhalenparcours, fototentoonstelling en een historische film over Sint-Michiels in 1964.
Herbekijk de terugblik hieronder, of ontdek alle foto's en verhalen op ErfgoedBrugge.be.
